Hiperhidroz (Aşırı Terleme): Belirtileri, Nedenleri, Teşhisi ve Tedavisi

Polihidroz olarak da bilinen “hiperhidroz”, aşırı terleme ile karakterize bir rahatsızlıktır. Terleme, yalnızca belirli bir alanı veya tüm vücudu etkileyebilir.

Aşırı terleme; hayatı tehdit etmese de, rahatsız edici olabilir ve utanç ve psikolojik travma yaratabilir. Bu yazının devamında hiperhidrozun nedenleri, semptomları, tanı ve tedavisi yer almaktadır.

Hiperhidroz Hakkında Hızlı Bilgiler:

Hiperhidroz ile ilgili bazı önemli noktalar aşağıda kısaca listelenmiştir. Daha ayrıntılı ve destekleyici bilgi makalenin devamında yer almaktadır.

• Hiperhidroz, ergenlik döneminde başlama eğilimi gösterir.
• Çoğunlukla ayaklar, eller, yüzler ve koltukaltı bölgeleri etkilenir.
• Belirtileri azaltabilecek birkaç ilaç vardır.

Hiperhidroz Nedir?

Hiperhidroz ile ilişkili aşırı terleme, nispeten yüksek ter bezi konsantrasyonlarından dolayı eller, ayaklar, koltuk altı ve kasık bölgesinde daha sık görülür.

• Fokal hiperhidroz: Aşırı terleme lokalize olduğunda örneğin, palmoplantar hiperhidroz durumunda, avuç içi ve ayak tabanları aşırı terler.
• Genel hiperhidroz: Aşırı terleme tüm vücudu etkiler.

Hiperhidroz doğumdan sonra ortaya çıkabilir veya yaşamın ilerleyen yıllarında gelişebilir. Bununla birlikte, aşırı terleme vakalarının çoğu, bir kişinin gençlik yıllarında başlamak eğilimindedir.

Aşırı terlemek, altta yatan bir sağlık durumuna bağlı olabilir veya belirgin bir nedeni yoktur.

1. Primer idiyopatik hiperhidroz: “İdiopatik” “nedeni bilinmeyen” anlamına gelir. Çoğu vakada, hiperhidroz lokalizedir.
2. Sekonder hiperhidroz: Obezite, gut, menopoz, tümör, cıva zehirlenmesi, diabetes mellitus veya hipertiroidizm (aşırı aktif tiroid bezi) gibi temel sağlık koşullarından dolayı kişi çok fazla terleyebilir.

Bazıları için, hiperhidroz belirtileri o kadar şiddetlidir ki utanç, rahatsızlık ve endişe yaratır. Hastanın kariyer tercihleri, serbest zaman faaliyetleri, kişisel ilişkiler, ben imgesi ve duygusal refahı olumsuz etkilenebilir.

Neyse ki, semptomları etkili bir şekilde tedavi edebilen birkaç seçenek vardır. Hiperhidroz tedavisinde karşılaşılan en büyük zorluk ya utanç yüzünden ya da etkili tedavinin var olduğunu bilmedikleri için tıbbi tavsiye almayan çok sayıda kişidir.

Hiperhidroz Belirtileri

Hiperhidroz hastalığı, normal aktiviteleri kesintiye uğratan terleme olarak tanımlanır. Aşırı terleme atakları açık bir sebep olmaksızın haftada en az bir kez oluşur ve sosyal yaşam veya günlük etkinlikler üzerinde kötü yönde etkili olur.

Hiperhidrozun belirtileri ve bulguları şunları içerebilir:

• Avuç içlerinin terlemesi veya nemli olması
• Ayak tabanlarının terlemesi veya nemli olması
• Sık terleme
• Giysileri ıslatacak kadar aşırı terleme

Hiperhidroz hastaları şunları yaşayabilir:

• Cilt problemleri, fungal veya bakteriyel enfeksiyonlar gibi tahriş edici ve ağrılı
• Giysilerin lekelenmesinden endişe etme
• Fiziksel temas isteksizliği
• İçine kapanıklık
• Toplumdan kendini geri çekme, bazen depresyona yol açabilir.
• Fiziksel temas veya insan etkileşiminin iş gereksinimi olmadığı yerlerde istihdam seçme
• Vücut kokusu hakkında diğer insanlardan daha fazla endişelenme

Uzmanlar aşırı terlemenin kesin nedenini bilmemektedir. Ancak primer hiperhidroz (herhangi bir altta yatan tıbbi durumla bağlantılı olmayan) kişilerde uyku sırasında aşırı terleme görülmemektedir.

Hiperhidroz Nedenleri Nelerdir?

Primer hiperhidrozun nedenleri iyi anlaşılmamıştır. Öte yandan sekonder hiperhidrozda bilinen nedenlerin uzun bir listesi vardır.

a) Primer hiperhidroz nedenleri:

İnsanlar, primer hiperhidrozun hastanın zihinsel ve duygusal durumuyla bağlantılı olduğunu, durumun psikolojik olduğunu ve sadece stresli, endişeli veya sinirli bireylerin etkilendiğini düşünürler.

Bununla birlikte, son araştırmalar, birincil hiperhidroz hastalarının, aynı tetikleyicilere maruz kaldıklarında, nüfusun geri kalanına göre anksiyete, sinirlilik veya duygusal stres duygularına daha yatkın olmadığı sonucuna vardılar.

Aslında öyle ki, hiperhidrozlu birçok hastada yaşanan duygusal ve zihinsel duygular aşırı terleme yüzündendir.

Çalışmalar aynı zamanda, belirli genlerin hiperhidrozda rol oynadığını ve bu da hiperhidrozun kalıtım olasılığına daha fazla sahip olduğunu gösterdi. Primer hiperhidroz hastalarının çoğunda ailede kardeş veya bir ebeveynde de aynı rahatsızlık vardır.

b) Sekonder hiperhidroz nedenleri:

• Omurilik yaralanması
• Alkol bağımlılığı
• Anksiyete
• Diyabet
• Gut
• Kalp hastalıkları
• Obezite
• Hipertiroidi (aşırı aktif tiroid bezi)
• Parkinson hastalığı
• Gebelik
• Solunum yetmezliği
• Zona
• Bazı kanserler, örneğin Hodgkin hastalığı
• Bazı enfeksiyonlar; HIV, sıtma, TB (tüberküloz)
• Bazı antidepresanlar, antikolinesterazlar (Alzheimer hastalığı için), pilokarpin (glokom için), propranolol (yüksek tansiyon için)
• Madde bağımlılığı

Hiperhidroz Teşhisi

Başlangıçta, doktor aşırı aktif tiroid (hipertiroidizm) veya düşük kan şekeri (hipoglisemi) gibi hastalıklar için kan ve idrar testleri isteyerek, diğer hastalıkları eler.

Hastalara terleme şekilleri sorulur. Vücudun hangi bölümleri, hangi sıklıkta terleme olaylarının meydana geldiği ve uyku sırasında terleme olup olmadığı öğrenilir.

Hastaya bir dizi soru sorulabilir veya aşırı terlemenin etkisi hakkında bir anket doldurmak zorunda kalabilirsiniz.

Termoregülatuar ter testi: Cildinize neme karşı hassas bir toz uygulanır. Oda sıcaklığında aşırı terleme olduğunda, toz renk değiştirir. Hasta daha sonra vücudun tamamında terleme tetikleyen ter kabininde yüksek ısı ve neme maruz kalır.

Isıya maruz kaldıklarında, hiperhidroz yoksa, ellerinin avuç içlerinde aşırı terleme eğilimi yoktur. Ancak hiperhidrozlu hastalarda bu belirti olur. Bu test aynı zamanda doktorun durumun ciddiyetini belirlemesine yardımcı olur.

Hiperhidroz Tedavisi

Günlük aktivitedeki ve yaşam biçimindeki bazı değişiklikler belirtileri iyileştirmeye yardımcı olabilir. Bunlara aşağıdakiler örnek verilebilir:

• Antiperspiranlar: Deodorantlar terlemeyi durdurmazlar, ancak antiperspiran spreyler bunu sağlar. Bazı reçeteli antiperspiranlar ter bezlerini tıkayan alüminyum klorürü içerir.
• Kıyafet: Naylon gibi bazı sentetik elyaflar semptomları kötüleştirebilir. Gevşek, bol kıyafetler daha iyidir.
• Ayakkabı: Sentetik malzemeler semptomları daha da kötüleştirebilirler. Deri gibi doğal malzemeler önerilir.
• Çoraplar: Bazı çoraplar nemi emme konusunda daha iyidir, örneğin doğal elyaftan yapılmış kalın, yumuşak olanlar.

Yukarıda bahsedilen tedbirlerin yeterince etkili olmaması durumunda, doktor hastayı bir dermatoloğa sevk edebilir. Hiperhidroz ameliyatı ve hiperhidroz bitkisel çözümü konusunda hekiminize danışınız.

Hiperhidroz Komplikasyonları Nelerdir?

• Tırnak enfeksiyonları: Özellikle ayak tırnakları enfeksiyonları.
• Siğiller: HPV’nin (insan papillomavirüsü) neden olduğu deri büyümeleri.
• Bakteriyel enfeksiyonlar: Özellikle kıl kökü çevresinde ve ayak parmakları arasında olur.
• Psikolojik etki: Aşırı terleme, hastanın kendine güvenini, mesleğini ve ilişkilerini etkileyebilir. Bazı kişiler endişeli, duygusal olarak dışlanmış, sosyal olarak geri çekilmiş hissederler.

Aşırı terleme semptomlarının etkin bir şekilde tedavi edilebileceğini söylemek ve bunu yaymak önemlidir.